استفاده از دستگاه های الکتروتراپی (Electrotherapy) روشی رایجی در فیزیوتراپی و توانبخشی است.

در الکتروتراپی ( که با عنوان تحریک الکتریکی عضلات یا e-stim نیز شناخته می شود) از یک دستگاه الکتریکی که پالس های الکتریکی را به بدن بیمار منتقل می کند، استفاده می شود.

 این تحریک به منظور کمک به روند بهبود عضلات و بازسازی بافت ها انجام می شود.

 الکتروتراپی نه تنها یک روش مرسوم در فیزیوتراپی است بلکه می تواند توسط سایر متخصصان توانبخشی نیز مورد استفاده قرار گیرد زیرا مزایای درمانی متعددی دارد.

استفاده از الکتروتراپی توسط انجمن فیزیوتراپی آمریکا مورد تایید قرار گرفته است زیرا نشان داده شده است که استفاده از این روش مزایای زیر را دارد:

  • از بین بردن اسپاسم عضلانی
  • پیشگیری از آتروفی عضلات و متوقف کردن روند تحلیل عضلات به علت استفاده نادرست از آنها
  • بهبود گردش و جریان خون
  • آموزش مجدد عضلات با استفاده از تحریک هدفمند آنها
  • حفظ و بهبود دامنه حرکتی
  • کنترل و کاهش درد (دردهای مزمن، پس از حادثه و بعد از جراحی)
  • پیشگیری از ترومبوز وریدی عمقی بعد از عمل
  • کمک به ترمیم زخم
  • افزایش اثربخشی داروهای تجویزشده – استفاده از داروهای محرک الکتریکی (Electromotive drug administration; EMDA)

الکتروتراپی و موارد کاربرد آن

از روش های درمانی الکتریکی در فیزیوتراپی و درمان های فیزیکی استفاده می شود و در آن با قرار دادن پدهای الکتریکی بر روی پوست و تاثیر گذاشتن بر روی اعصاب عضلانی و مفصلی نوعی تحریک الکتریکی را به بدن اعمال میکند.

از جمله مهمترین کاربردهای الکتروتراپی تسریع و تسهیل بهبود یافتن و ریکاوری عضلات است که در اثر فرکانس ها و پالس های الکتریکی بر بدن وارد می شود.

این تحرکات الکتریکی باعث:

  • کاهش التهاب
  • افزایش گردش خون
  • تحریک ماهیچه ها
  • تحریک آزاد سازی اندورفین که به عنوان هورمون های ضد درد در بدن فعالیت می کنند.

منظور از تنس یا TENS چیست؟

از الکتروتراپی در درمان های مزمن از جمله درد زایمان، دردهای پس از جراحی و یا شکستگی ها در بخش های مختلف بدن از جمله کمر ، گردن ، دست ، زانو ، مچ دست و سایر نواحی بدن استفاده می شود.

در صورتی که امواج الکتریکی از طریق الکترودهای روی پوست دریافت شوند، به آن تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست و یا به اختصار TENS گفته می شود.

تنس TENS یک روش غیر تهاجمی است که در آن مسیر سیگنال های عصبی که به سمت مغز و نخاع می روند، بسته خواهند شد.

پیام های درد ارسال شده به مغز می تواند آنقدر تغییر کند که موجب بهبود درد به طور موقت و یا طولانی مدت شود.

الکتروتراپی می تواند علاوه بر کنترل درد، باعث بهتر شدن گردش خون در ناحیه استفاده شده و کاهش یا بهبود کامل اسپاسم عضله گردد.

مزایا TENS تنس

از تنس TNES می توان به عنوان کاهش دردهای بسیاری از آسیب ها بهره گرفت از جمله کمر درد نخاعی ، مشکلات دیسک کمر و درد پایین کمر ، عمل های جراحی ناموفق ناحیه کمر و …

یکی از مزایا TENS کاهش دردهای عصبی و یا نوروپاتیکی بیماری های ناشی از دیابت است.

با روش درمانی تنس می توان بر روی درمان آسیب های عضلانی از جمله التهاب، آرتروز و یا روماتیسم هم تاثیر مثبت گذاشت.

از این روش در درمان آسیب های ورزشی در فیزیوتراپی استفاده موفقیت آمیزی می شود.

از جمله سایر کاربردهای روش تنس:

  • تسکین درد
  • افزایش جریان خون و تسریع بهبودی
  • بهبود مشکلات خواب
  • کاهش استفاده از مسکن ها
  • افزایش عملکرد اندام

درمان الکتروتراپی یا تحریک الکتریکی چگونه است؟

دستگاه های الکتروتراپی انواع مختلفی از امواج را ارائه می دهند. یک دستگاه تحریک الکتریکی الکترودهایی دارد که به ناحیه تحت درمان متصل میشوند و در هنگام فعال شدن، انرژی الکتریکی دستگاه باعث انقباض عضلات می شود.

این انقباضها از حرکت طبیعی بدن در حین فعالیت تقلید می کنند و می توانند از آتروفی عضلانی جلوگیری کنند.

شایع ترین اشکال موج هایی که در تحریک الکتریکی استفاده میشوند، عبارتند از: TENS، روسی، IFC، ازپیش مدوله شده، دوتایی، ولتاژ بالا و میکروجریان.

هر شکل موج دارای مزایای درمانی خاص خود است، بنابراین بسیاری از دستگاه ها ممکن است اشکال مختلفی از موج را ارائه دهند تا پزشک بتواند برای بیماران مختلف بیشترین استفاده را از امواج ببرد.

انواع مختلف موج هایی که در درمان الکتروتراپی استفاده میشوند

اشکال مختلف موج مورد استفاده در e-stim برای هدف قرار دادن نواحی خاصی از بدن طراحی شده اند تا نحوه انتقال انرژی قابل تغییر باشد.

این امکان تغییر در نحوه انتقال انرژی به رفع نیازهای متنوعی که هنگم درمان به وجود می آید کمک می کند.

تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)

در روش TENS با جلوگیری از ارسال سیگنال های درد به مغز، درد کاهش پیدا می کند.

تحریک به روش TENS همچنین موجب افزایش تولید اندورفین ها میشود و همین موجب شده است که TENS یک روش محبوب برای معالجه درد گردن و کمر باشد.

جریان الکتریکی روسی

موج روسی، فرکانس متوسطی را ​​در پالس های متناوب انرژی منتقل می کند.

این امر باعث می شود که در صورت نیاز به افزایش قدرت ماهیچه ها و آموزش مجدد قسمتهای خاصی از بدن، معمولا از این نوع موج استفاده شود.

 جریان الکتریکی روسی همچنین می تواند موجب تولید اندورفین های تسکین دهنده درد شود و قابلیت تطبیق پذیری موج و کاربرد های آن را افزایش دهد.

جریان الکتریکی IFC

جریان IFC شکل موجی است که در درمان درد های مزمن، بعد از جراحی و برای درمان دردهای حاد پس از تروما مورد استفاده قرار میگیرد.

تحریک الکتریکی IFC یک روش درمانی غیر تهاجمی است که حداقل عوارض جانبی را دارد.

IFC انرژی با فرکانس بالاتر را انتقال می دهد، بنابراین راحت تر از سد پوست عبور می کند و به نواحی عمقی تر درد میرسد.

علاوه بر این، تحمل آن نیز برای بیمار راحت تر است.

جریان از پیش مدوله شده (Premod)

جریان مدوله شده که به آن “premod” نیز گفته می شود، مشابه جریان IFC است. تفاوت اصلی بین آنها این است که در جریان مدوله شده، از یک کانال واحد استفاده میشود تا فرکانسها قبل از رسیدن جریان به بدن بیمار با هم ترکیب شوند.

 این امر باعث می شود که این جریان هنگام درمان نواحی کوچکتر بدن مانند: آرنج، مچ پا، پا یا دست، انتخاب خوبی باشد.

جریان دوتایی

جریان Biphasic”” یا دوتایی دارای دو پالس از دو شدت متفاوت است. این پالس ها متناوبا در طول درمان جایگزین یکدیگر میشوند و این موجب میشود که موج بسیار متغیر باشد.

جریان دوتایی می تواند برای اهداف مختلفی از جمله موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد و هم در برطرف شدن مشکلات حاد و بیماریهای مزمن موثر باشد.

  • تقویت و آموزش مجدد ماهیچه ها
  • بهبود گردش خون
  • کاهش ورم و تورم

ولتاژ بالا

تحریک الکتریکی با ولتاژ بالا نوعی شکل موج تک فازی است که از قطبیت (مثبت یا منفی) برای تحریک بافت استفاده می کند.

 استفاده از این نوع جریان برای کمک به کاهش درد و تورم، کاهش اسپاسم عضلانی و بهبود زخم بسیارمعمول است.

میکروجریان

از میکروجریان ها نیز برای بهبود زخم استفاده می شود. در این نوع جریان از جریان پالس در اندازه میکرو استفاده میشود.

به دلیل شدت کم موج، میکروجریان تحمل پذیرترین شکل موج در الکتروتراپی است.

فیزیوتراپی الکتروتراپی

در فیزیوتراپی می توان برای معالجه بسیاری از مشکلات مختلف بیمار، از جمله موارد زیر، از الکتروتراپی، به تنهائی یا همراه با روشهای دیگر مانند درمان با سونوگرافی استفاده کرد.

  • درمان سیاتیک
  • فیبرومیالژیا
  • درمان آرتروز
  • بورسیت
  • درد و تورم بعد از عمل
  • TMD
  • عوارض مرتبط با دیابت
  • درمان تنیس البو
  • سندرم تونل کارپال

نتایج درمانی

نتیجه درمانی استفاده از الکتروتراپی کاملا بستگی به شدت درد و یا مدت زمانی است که با آن درد دست و پنجه نرم می کنید.

با توجه به شرایط مدت زمان درمانی و بهبود از چند روز تا چند هفته و جلسات متعدد فیزیوتراپی زمان بر خواهد بود.

نتایج نهایی به دست آمده با توجه به مقاومت پوست ، نوع درد و روش های مکانیسم کنترل درد در هر شخص با دیگری متفاوت است.

تجربه نشان می دهد که پس از چند جلسه فیزیوتراپی نتایج قابل توجه و مثبتی در فرآیند درمانی افراد حاصل شده است.

البته که در مورد همه افراد این مورد صادق نیست اما افراد مبتلا به بیماران و دردهای عضلانی توانسته اند پس از جلسه پشت سر هم و با رعایت کامل نکات گزارش شده از سوی متخصص فیزیوتراپی به طور کامل از درد خود رهایی پیدا کنند.

آیا الکتروتراپی عوارضی هم دارد؟

الکتروتراپی عصب از طریق پوست، اغلب مواقع کاملا ایمن است. در موارد بسیار نادر، ممکن است شدت جریان الکتریکی برای یک فرد بیش از حد شدید باشد و در نتیجه موجب سوزش یا التهاب پوست شود.

تاثیرات TENS بر روی جنین ناشناخته است، بنابراین زنان باردار نباید برای کاهش درد از این روش استفاده کنند. بیماران قبلی نیز بهتر است در این مورد احتیاط کنند.

برخی افرادی که دچار آلرژی های پوستی هستند، ممکن است نسبت به پدهای الکترودهای دستگاه واکنش نشان دهند.

افرادی که همراه خود دستگاه ضربان ساز قلب، دفیبریلاتور، اینفیوژن پمپ و وسایلی از این قبیل دارند، نباید در معرض جریان الکتریکی تولید شده توسط این دستگاه قرار گیرند.

پشتوانه علمی الکتروتراپی در درمان درد و تورم

الکتروتراپی از نظر علمی به عنوان یک روش درمانی مفید برای کاهش درد و تورم و در عین حال روشی موثر در بهبود نتایج درمانی در گروههای مختلف بیماران شناخته می شود.

۱. یک مطالعه منتشر شده در Current Rheumatology نشان داد که روزانه ۳۰ دقیقه درمان با TENS به مدت ۱۰ روز می تواند درد حاد، درد ناگهانی و شدید و درد بعد از عمل را کاهش دهد. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2746624/

۲. در یک مقاله در مجله پزشکی ورزشی، تاثیرات مثبت استفاده از تحریک الکتریکی عضلات در کاهش تورم و ورم ناشی از صدمات ورزشی مورد بررسی قرار گرفت. http://link.springer.com/article/10.2165/00007256-199213050-00003

۳. مجله ارتوپدی بلژیک نتایج امیدوارکننده ای را منتشر کرد که نشان می داد درمان با TENS در بهبود صدمات تاندون آشیل موثر است. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14748110

۴. مطالعه‌ای که در ژورنال انجمن فیزیوتراپی آمریکا منتشر شد نشان داد که الکتروتراپی به بیماران کمک کرده است که پس از آرتروپلاستی کامل مفصل زانو (TKA) قدرت عضلانی خود را بازیابی کنند. http://ptjournal.apta.org/content/81/9/1565

۵. مطالعه ای که در Stroke Medicine Experimental & Translal Medicine منتشر شد، نشان داد که تحریک الکتریکی باعث بهبود عملکرد حرکتی دست در بیماران سکته مغزی می شود. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4178310/

فرقی نمی کند درمان برای صدمات حاد باشد یا درد مزمن، الکتروتراپی با اشکال مختلف موج، به فیزیوتراپیست ها این امکان را می دهد که به روشی غیر تهاجمی بسیاری از مشکلات مختلف بیمار را بدون عوارض جانبی درمان کنند.

 با وجود دستگاه های الکتروتراپی قابل حمل که در دسترس هستند، الکتروتراپی می تواند توسط خود بیماران در محیط خانه و محل کار نیز مورد استفاده قرار گیرد و جایگزین درمانی مناسبی برای داروهای سنتی خوراکی مسکن درد باشد.

این مزایا باعث می شود الکتروتراپی یکی از قدرتمندترین و محبوب ترین روشها در فیزیوتراپی باشد.

0 0 رای ها
رأی دهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
دیدن همه ی کامنت ها